طراحی و اسکیس در صحنه ی تئاتر
کتاب پیش رو نخستین اثر آموزشی و مصوری است که در باب اسکیس، انواع و کاربرد آن در طراحی صحنه ی نمایش به نگارش درآمده است. با آنکه پیش تر در معماری و طراحی داخلی آثاری دراین‌باره تألیف و ترجمه شده است، و همچنین آثار خوبی نیز دربارۀ پیشینه، مصادیق و تعاریف طراحی صحنة نمایش به چاپ رسیده، این کتاب را، که حاصل تلاش های مصطفی مرادیان و سینا ییلاق بیگی است، می توان از دو نظر نخستین اثر در این باب به شمار آورد، یک آنکه این کتاب نخستین اثر تألیفی است که تاکنون منتشر شده و دیگر آنکه کتابی است مقدماتی و پایه.
آنچه مرا بر آن می دارد که بر «مقدماتی و پایه» بودن این کتاب تأکید کنم آن است که نوشتن چنین کتاب هایی هنوز مورد استقبال جامعه¬ی دانشگاهی ایران به ویژه جامعه نمایش قرار نگرفته. دلیل این امر شاید آن است که نوشتن کتاب هایی از این دست امری پیش افتاده و سطحی قلمداد می شود. این در حالی است که برای درک مفاهیم سخت و پیچیده امروزی تئاتر نیازمند چنین کتاب هایی هستیم.
کتاب طراحی و اسکیس برای صحنه ی تئاتر اثری است روشنگر، ساده و همه فهم که به کار کسانی می آید که تمایل دارند با صورت بندی اشیا و چیزها در صحنه ی تئاتر آشنا شوند، درسنامه ای برای کسانی که سودای طراح صحنه یا طراح جلوه های دیداری تئاتر شدن (رخت و ابزار، ترکیب بندی، ویدیو و…) را در سر دارند و برای خود من نیز، که همیشه حتی از بازیگران خواسته ام تا تصورشان از فضای صحنه را ترسیم کنند. ترسیم های ساده ای که همیشه به کمک طراحی صحنه آمده اند، همچون راهنمایی کاربردی به شمار می آید. طراحی و اسکیس برای صحنه ی تئاتر با تصاویر، اتودها و فیگورهایی که دارد به منبعی ارزنده برای استفاده ی خیل عظیم جوانان پژوهشگر ایرانی بدل شده است.
امید است این اثر مورد توجه شما خوانندگان محترم قرار گیرد و این مشوقی شود برای پژوهش های بعدی مصطفی مرادیان و سینا ییلاق بیگی و همچنین دیگران.
فرهاد مهندس پور
بهمن 1398
تکنیک صحنه 1
طراحی صحنه در دسته‌ی هنرهای اجرایی قرار دارد و با توجه به پیشرفت تکنولوژی‌های نوین در زمینه‌های مختلف این تخصص بیش‌ازپیش مهم و دشوار شده است. بنابراین انتظار می‌رود طراحان تئاتر همانند سایر هنرمندان مرتبط با این حوزه از رویدادها و نگرش‌های غالب هنری دنیا آگاه باشند. بااین‌حال، برای انجام یک طراحی صحنه مطلوب شناخت تکنولوژی و دانش هنری کافی نیست زیرا یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی صحنه بخشِ مهندسی آن است. به دیگر سخن، طراحی صحنه شامل سه بخش عمده‌ی مباحث نظری، دانش هنری و مهندسی صحنه است. ازاین‌رو کتاب پیش رو با عنوان تکنیک صحنه به بخش مهندسی صحنه می‌پردازد.
تکنیک صحنه به شیوه‌ای گام‌به‌گام اصول مهندسی صحنه را آموزش می‌دهد اما با توجه به وسعت محتوایی آن، بر آن شدیم تا کتاب را در دو جلد با عنوان تکنیک صحنه 1 و تکنیک صحنه 2 منتشر کنیم. این تقسیم سرفصل‌ها نه‌تنها در شیوه‌ی آموزشی کتاب کارآمد خواهد بود بلکه انطباق آن با شرح درس واحدهایی با همین عنوان در دانشگاه‌های معتبر مورد توجه نگارندگان بوده است.
کتاب پیش رو برای دانشجویان و علاقه‌مندان به حوزه‌ی اجرا و طراحی تئاتر تدوین شده است و خواننده را با بخش قابل توجهی از استانداردهای جهانی تئاتر آشنا خواهد کرد. تکنیک صحنه 1 پس از بررسی ابزار نقشه‌کشی و اصول استاندارد ترسیم به معرفی و ترسیم نقشه‌های استاندارد تئاتر می‌پردازد. در این مسیر تلاش شده است که مطالب در حد امکان تسهیل شود اما توصیه می‌شود مباحث کتاب با مدرسان و متخصصان این حوزه پیش برود.
در مورد شیوه‌ی ترسیم، پیوسته با این پرسش روبرو می‌شویم که با توجه به داشتن نرم‌افزارهای تخصصی نقشه‌کشی مانند اتوکد و غیره چه ضرورتی دارد که نقشه را با دست ترسیم کرد؟ بدیهی است که نرم‌افزارها فرایند ترسیم را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام میدهند اما با توجه به اینکه آموزش نقشه‌کشی در دانشگاه‌های معتبر دنیا در ابتدا به صورت دستی آغاز می‌شود در این کتاب نیز اصول نقشه‌کشی مبتنی بر ترسیم دستی ارائه شده است.
از جمله تالیفات جدید مصطفا مرادیان، «تکنیک صحنه 2» و «مبانی نظری طراحی صحنه» است که در تابستان 1401 به توسط نشر قطره و کارنامه کتاب به چاپ رسیده است.
